2,572
3 دقیقه

بیماری های لگن

  1. خانه
  2. بیماری های لگن

بیماری های لگن

آناتومی لگن

آناتومی لگن

پلویس Pelvis یا لگن یک ساختمان حلقوی شکل است که در پایین تنه قرار گرفته و ارتباط اندامهای تحتانی را با تنه برقرار میکند. لگن از بالا به ستون فقرات و در پایین به استخوان های ران مفصل میشود. وظیفه لگن در واقع انتقال نیروهای وزن از تنه به هر دو اندام های تحتانی است. همچنین در موقع نشستن، نیروی وزن تنه مستقیما از طریق لگن به زمین وارد میشود. لگن همچنین حاوی ارگان های گوارشی و تولید مثل بوده و عروق و اعصاب مهمی از آن عبور کرده و از تنه به اندام تحتانی میروند.

پلویس از سه استخوان تشکیل شده است. دو استخوان کاملا هم شکل ولی قرینه و به شکل نیم دایره به نام استخوانهای بی نام Innominate bone در کنار یکدیگر قرار گرفته اند تا قسمت اعظم این ساختمان حلقوی را تشکیل دهند. این دو استخوان در قسمت جلو به یکدیگر نزدیک شده و یک مفصل را تشکیل میدهند که به آن سمفیز پوبیس Pubic symphysis میگویند.

هر استخوان بی نام خود از سه قسمت به نام های ایلیوم Ilium ، ایسکیوم Ischium و پوبیس Pubis تشکیل شده است. این سه قسمت در بچه ها در واقع سه استخوان جدا هستند که در کنار هم قرار گرفته و در بین آنها صفحه رشد قرار گرفته است. در زمان بلوغ این سه استخوان کاملا به یکدیگر میچسبند و یک استخوان بی نام را درست میکنند. استخوان پوبیس در جلو یا قدام قرار گرفته و از دو قسمت ( راموس فوقانی و راموس تحتانی) درست شده است. استخوان ایلیوم قسمت پشتی یا عقبی استخوان بی نام است     و قسمت ایسکیوم در پایین استخوان بی نام است. در موقع نشستن، قسمتی که با زمین تماس دارد ایسکیوم است.

در قسمت پشت بین این دو، استخوانی مثلثی شکل به نام استخوان خاجی یا ساکروم Sacrum قرار گرفته است. استخوان ساکروم در واقع پنج مهره هستند که به یکدیگر

چسبده و یک استخوان را درست کرده اند. در پایین ساکروم، استخوان دنبالچه به آن مفصل شده است. استخوان ساکروم از بالا به مهره پنجم کمری متصل میشود و یک دیسک بین مهره ای در بین آنها قرار دارد. استخوان ساکروم در دو طرف با قسمت ایلیاک استخوان بی نام مفصل میشود. به این دو مفصل، مفاصل ساکروایلیاک  Sacroiliac joint میگویند. مفصل ساکروایلیاک از نوع آمفی آرترودیال بوده و حرکت بسیار کمی دارد.

همانطور که گفته شد قسمت های پوبیس استخوان های بی نام دو طرف در قسمت جلو به یکدیگر نزدیک شده و در بین آنها یک ساختمان غضروفی فیبری مانند منیسک زانو قرار میگیرد. کنار هم قرار گرفتن دو استخوان پوبیس و این غضروف را سمفیز پوبیس میگویند. سمفیز پوبیس در واقع مفصل بین دو استخوان پوبیس است . این مفصل از نوع آمفی آرترودیال بوده و حرکت بسیار کمی دارد. در ماههای آخر بارداری در خانم ها، غضروف سمفیز شل شده و دو استخوان پوبیس بیشتر از هم فاصله میگیرند تا حلقه لگن برای عبور

بچه در حین زایمان گشادتر شود.

حفره استابولوم قسمتی از استخوان بی نام است که با نزدیک شدن به سر استخوان ران، مفصل ران را درست میکند. مفصل ران پلویس را به اندام تحتانی متصل میکند. حفره استابولوم دقیقا در محل اتصال سه قسمت ایلیوم، ایسکیوم و بوبیس استخوان بی نام قرار دارد.

بر روی استخوان های لگن خاصره عضلات متعددی قرار گرفته اند. این عضلات موجب حرکاتی بخصوص در ران میشوند. تعدادی از عضلان مهم لگن عبارتند از

عضلات گلوتئال Gluteal muscles

به اینها عضلات سرینی هم میگویند. اینها سه عضله هستند. گلوتئوس ماگزیموس یا سرینی بزرگ Gluteus maximus ، گلوتئوس مدیوس یا سرینی متوسط Gluteus medius و گلوتئوس مینیموس یا سرینی کوچک Gluteus minimus . این عضلات در بالا به سطح پشتی استخوان های بی نام میچسبند ( به سطح پشتی قسمتی از استخوان بی نام که

به آن ایلیوم میگویند). این عضلات سپس به سمت پایین و بیرون میروند و به برجستگی تروکانتر بزرگ میچسبند. این عضلات هستند که برجستگی باسن یا کفل را ایجاد میکنند.

عضلات گلوتئال متوسط و کوچک موجب ابداکت شدن Abducting یا دور شدن ران از خط مرکزی بدن میشوند. این عضلات همچنین ران را به سمت داخل میچرخانند ( وقتی سر پا ایستاده اید و شست های دو پا را به هم نزدیک کرده و پاشنه ها را از هم دور کرده اید در واقع هر دو مفصل ران شما در وضعیت چرخش داخلی قرار گرفته اند).

عضله سرینی بزرگ یا گلوتئوس ماگزیموس موجب میشود مفصل ران باز شود ( وقتی سر پا ایستاده اید مفصل ران شما باز است و وقتی نشسته هستید این مفصل خم شده است). این عضله همچنین موجب چرخش خارجی مفصل ران میشود ( وقتی سر پا ایستاده اید و شست های دو پا را از هم دور کرده و پاشنه ها را به هم نزدیک کرده اید در   واقع هر دو مفصل ران شما در وضعیت چرخش خارجی قرار گرفته اند). انسان برای سر پا ایستادن نیاز به عضلات گلوتئال قوی و بزرگ دارد.

عضله ایلیوپسواس

عضله ایلیوپسواس Iliopsoas muscle خود از دو عضله ایلیاک و پسواس تشکیل شده است. عضله پسواس از کناره مهره های کمری شروع شده و با پایین میاید. عضله ایلیاک    هم از سطح داخلی استخوان ایلیاک شروع شده و به پایین میاید. این دو عضله پس از ملحق شدن به یکدیگر به تروکانتر کوچک ران میچسبند. وظیفه این عضلات خم کردن           و نزدیک کردن ران است.

عضلات کف لگن

این ها عضلاتی هستند که به پایین ترین قسمت های استخوان های لگن میچسبند. وظیفه این عضلات کنترل دفع ادرار و مدفوع است.

ریشه های عصبی که از بین مهره های کمری و خاجی (ساکروم) خارج میشود به یکدیگر میپیوندند و یک شبکه در هم طنیده عصبی را بوجود میاورند که به آن شبکه های عصبی لومبار و ساکرال Lumbar and sacral plexus میگویند. از این شبکه های عصبی اعصاب مهمی منشعب میشود که مهمترین آنها عبارتند از اعصاب :

 سیاتیک

 فمورال یا رانی

 ابتوراتور

 پوستی رانی

مهمترین عصبی که از ناحیه لگن عبور میکند عصب سیاتیک است. این عصب از به هم پیوستن ریشه های عصبی که از مهره های پایینی کمر خارج میشوند درست میشود و از پشت مفصل ران و بسیار نزدیک به آن عبور میکند. این عصب کلفت ترین عصب بدن بوده و به کلفتی انگشت سبابه است. عصب سیاتیک شاخه ای به ناحیه لگن نمیدهد و به اندام تحتانی میرود.

درد لگن
لگن درد

فهرست