3,299
3 دقیقه

تنگی مجرای نخاعی

یکی از علل شایع کمردرد تنگی کانال نخاعی است. تنگی مجرای نخاعی (به انگلیسی: Spinal Canal Stenosis) از جمله عوامل ایجاد درد در ستون فقرات و اندام‌ها است. تنگی مجرا با توجه به ناحیه درگیر و میزان آسیب، در ناحیه کمری این بیماری علایمی از مشکلات حسی، حرکتی و یا هر دو را ایجاد می کند. درد و یا اختلالات حسی در ناحیه ساق پاها احتمال تنگی مجرای نخاعی را مطرح می کند.

برخی از عواملی که باعث تنگی مجرای نخاعی می‌گردند شامل:

لغزش مهره (به ویژه در موارد لیزخوردگی‌های شدید)

آسیب‌های دیسک بین مهره‌ای

به علت عفونت‎ها

بیماری استئوآرتروز (آرتروز)

ناهنجاری‌های مادرزادی

هرعامل فضاگیر و توده مانندی که باعث فشار به نخاع یا ریشه‌های عصبی گردد. (مثلاً فشارهای ناشی از تومورها)

اختلال در وضعیت مفاصل بین مهره‌ای پشتی

مهمترین علایم تنگی مجرای نخاعی کمری:

افزایش درد به هنگام راه رفتن

درد ناحیه کمر و اندام تحتانی

در بسیاری از بیماران درد ساق پاها شایع است

معمولاً شدت درد به هنگام صاف کردن تنه افزایش می یابد

کاهش میزان درد به هنگام خم کردن ستون فقرات.در این وضعیت(خم کردن تنه به طرف جلو) فشار از روی ریشه‌های اعصاب نخاعی برداشته می‌شود و به همین دلیل درد کاهش می یابد

در تنگی نخاع چه اتفاقی می افتد؟

با افزایش سن فضای  کانال نخاع و سوراخهای جانبی نخاع کاهش می یابد. از فضای نخاع طناب نخاع و از سوراخهای جانبی ریشه های اعصاب عیور می کنند .در تنگی کانال نخاع  طناب نخاعی تحت فشار قرار می گیرد و در تنگی جانبی ریشه های اعصاب تحت فشار قرار می گیرند.

.میدانیم که نخاع در درون کانال استخوانی قرار دارد که از پشت سر هم قرار گرفتن مهره ها تشکیل شده است. اگر به دلایلی این کانال تنگ شود فضای مورد نیاز نخاع کم شده و به آن فشار وارد میشود. این فشار همچنین به اعصابی که از نخاع خارج شده و به اندام تحتانی میرود وارد گشته که موجب بروز علائم بیماری میشود. کانال نخاعی در هر قسمتی از مسیر خود میتواند تنگ شود. این تنگی در ستون فقرات گردنی و یا کمری علائم متفاوتی دارد.

تنگی کانال نخاعی کمری چگونه ایجاد میشود؟

تنگ شدن کانال نخاع به علت رشد استخوان و بافت های دیگر به داخل این کانال است و این رشد بافت های اضافی جزئی از روند پیری و مسن شدن است. در حقیقت این بیماری معمولاً در افراد بالای ۶۰-۵۰ سال دیده میشود. در مرد و زن شیوع یکسانی دارد ولی معمولاً در خانم ها با علائم بیشتری بروز کرده و بیشتر نیاز به درمان پیدا میکند.

شروع این بیماری با پیر شدن دیسک بین مهره ای است. با افزایش سن، دیسک بین مهره ای محتوای آب خود را از دست داده و چروکیده و کوچک میشود. کاهش ارتفاع دیسک موجب میشود مهره ها به یکدیگر نزدیک تر شوند و این نزدیک شدن مهره ها دو مشکل را ایجاد میکند. یکی اینکه سوراخ یا دهانه ای که بین دو مهره مجاور هم و در دو طرف آنها قرار دارد تنگ میشود. این دهانه ها محل خروج ریشه های عصبی از نخاع هستند. پس به این اعصاب فشار وارد میشود. مشکل دیگر اینست که با نزدیکتر شدن مهره ها به هم فشار بیشتری به مفاصل بین مهره ها وارد میشود که آنهم به نوبه خود موجب آرتروز و سائیدگی مفصل میشود.

هر مفصلی که سائیده میشود شروع به ساختن استخوان های اضافه در اطراف خود میکند. همچنین لیگامان های اطراف مفصل هم کلفت تر میشوند. مفاصل بین مهره ای هم همین کار را میکنند. این استخوان های اضافی و لیگامان های کلفت شده هم دهانه بین مهره ای و هم کانال نخاع را تنگ تر میکند. مجموعه این عوامل موجب افزایش فشار بر روی ریشه های عصبی میشوند که در حال خروج از نخاع هستند. در بعضی افراد کانال نخاعی بصورت مادرزادی تنگ است. این وضعیت در مردان بیشتر دیده میشود و علائم آن معمولاً در سنین ۵۰-۳۰ سالگی بروز مکند.

درد سوزاننده در باسن و اندام های تحتانی. این احساس درد و سوزش بر اثر همان فشاری است که روی ریشه های عصبی وارد میشود. وقتی اعصابی که در حال خروج از نخاع و رفتن به اندام تحتانی هستند فشرده میشوند درد در محلی احساس میشود که آن اعصاب باید در نهایت به آنجا بروند. بطور مثال اگر عصبی که باید به پشت ساق رفته و حس آنجا را تامین کند تحت فشار قرار گیرد درد در پشت ساق احساس میشود.

احساس بیحسی یا گزگز و سوزن سوزن شدن در باسن و ران و ساق پا. این مشکل هم بر اثر فشار به اعصاب ایجاد میشود ضعیف شدن عضلات ران و ساق. وقتی فشار به عصب بیشتر میشود کارکرد حرکتی عصب هم مختل میشود. عضلاتی که آن عصب به آنها میرسد ضعیف میشوند و فرد احساس ضعف و سنگینی در هر دو اندام تحتانی میکند. ممکن است بیمار کلاً توانایی بالا آوردن مچ پایش را از دست بدهد و موقع راه رفتن پایش را روی زمین بکشد.

درد در نشستن و خم شدن به جلو کمتر میشود. در خم شدن به جلو و نشستن فضای بین مهره ای یعنی همان دهانه ای که ذکر کردیم باز تر شده فشار روی عصب کمتر میشود پس علائم بیمار در این حالات کاهش پیدا میکند.

در تنگی کانال نخاعی بنابه عللی فضای استخوانی درون مهره تنگ شده و در نتیجه به ریشه های عصبی که درون این فضل قرار دارند فشار وارد میشود. این فشار موجب بروز علائم ناشی از بیماری میشوند.

فهرست