دیستروفی رفلکسی سمپاتیک یک نوع سندرم درد منطقه ای پیچیده (Complex regional pain syndrome) است که معمولا پس از ضربه یا بیماری، درد شدیدی ایجاد می شود.

که مزمن بوده، دارای کیفیت سوزشی است و همراه با اختلالات سمپاتیکی بروز می کند. فعالیت های غیر طبیعی سمپاتیک که به علت ناشناخته ایجاد می شود منجربه تورم، اختلالات انقباضی در عضلات صاف جدار عروق و مشکلات تعریق (افزایش یا کاهش آن) می گردند. استرس های روحی ممکن است باعث تشدید علایم گردند. گاهی درد در برخی از افراد به حدی شدید است که لمس اندام یا حرکت آن غیر قابل تحمل می شود.

سندرم دیستروفی رفلکسی سمپاتیک ممکن است در یک انگشت، قسمت انتهایی اندام های فوقانی یا تحتانی (مچ و انگشتان) و گاهی در کل یک اندام رخ دهد. گاهی نشانه ها پس از باز کردن گچ یا متعاقب جراحی ایجاد می گردد. برخی از بیماران پس از سکته مغزی، بی حرکتی طولانی مدت و انفارکتوس میوکارد (سکته قلبی) دچار این سندرم می شوند.

براساس پیشنهاد انجمن بین المللی مطالعه درد (International Association for the Study of Pain) یا به اختصار IASP ، دردهای مزمن با کیفیت سوزشی در بخشی از اندام- درارتباط با تغییرات دستگاه سمپاتیکی-که باعث علایمی چون درد شدید، محدودیت و سفتی حرکات فاصل، تورم و مشکلات پوستی می گردد به دو نوع قابل تقسیم است:

*سندرم درد منطقه ای پیچیده نوع یک

*سندرم درد منطقه ای پیچیده نوع دو

 سندرم درد منطقه ای پیچیده نوع یک (CRPS type 1). به سندرم نوع یک، دیستروفی رفلکسی سمپاتیک یا آتروفی سودک (Sudeck’s atrophy) می گویند. در این سندرم، ضایعه عصب محیطی وجود ندارد. در نوع یک، آسیب در پوست، مفاصل و استخوان ایجاد می گردد. بیشتر سندرم های درد منطقه ای پیچیده مربوط به نوع یک (دیستروفی رفلکسی سمپاتیک) است.

سندرم درد منطقه ای پیچیده نوع دو (CRPS type 2). در سندرم نوع دو که به آن کازالژی (Causalgia) می گویند، برخلاف نوع یک همراه با آسیب عصب محیطی است.

علل

پاتوفیزیولوژی سندرم درد ناحیه ای پیچیده به طور دقیق شناخته نشده است. بسیاری از محققین معتقدند که این سندرم یک اختلال نورولوژیکی است که سیستم عصبی مرکزی و محیطی را تحت تاثیر قرار می دهد. سندرم درد منظقه ای پیچیده به خصوص با فعالیت غیر طبیعی رشته های عصبی سمپاتیک مرتبط است. فعالیت غیر طبیعی دستگاه عصبی سمپاتیک خود ممکن است ناشی از اختلال در سیستم عصبی مرکزی باشد که فعالیت آن را کنترل می کند.

دستگاه اتونوم (سیستم عصبی سمپاتیک و پاراسمپاتیک) بیشتر تحت کنترل هیپوتالاموس (hypothalamus) قرار دارند. فیبرهای نزولی از هیپوتالاموس به ساقه مغز و طناب نخاعی می روند.

 عواملی که ممکن است در ایجاد سندرم درد ناحیه ای پیچیده نقش داشته باشند عبارتنداز:

کشیدگی های عضلانی (استرین)-پیچ خوردگی ها (اسپرین)- شکستگی و دررفتگی در اندام ها به خصوص اندام فوقانی سکته مغزی-حمله قلبی یا انفارکتوس میوکارد-گچ گیری اندام-گاهی پس از جراحی- عفونت ها فلج اطفال (پولیومیلیت) بی حرکتی طولانی مدت سندرم درد منطقه ای پیچیده بیشتر در اندام فوقانی رخ می دهد تا اندام تحتانی. این سندرم در زنان شایع تر است.

 نشانه ها و علایم

درد سوزشی که مداوم بوده و با فشارهای هیجانی تشدید می گردد-درد ممکن است در ناحیه آسیب باشد، ولی احتمال دارد گسترش یافته و کل اندام را نیز درگیر نماید- حرکات مفصلی به صورت فعال یا غیرفعال باعث تشدید درد می گردد

*اتساع یا انقباض عروقی به علت تغییرات وازوموتور (Vasomotor). ابتدا اتساع عروقی ایجاد می شود که باعث گرمی و خشکی پوست می گردد. به هنگام انقباض عروقی، سیانوز، پوست سرد و ادم ایجاد می شود.

تورم در مفاصل درگیر-محدودیت حرکات مفصلی به علت سفتی مفصل-تغییر رنگ پوست که ممکن است به صورت رنگ پریدگی، کبودی و قرمزی تغییر کند*افزایش یا کاهش تعریق*حساسیت به لمس یا سرما-آتروفی پوست و بافت زیرجلدی -براق و صیقلی شدن پوست*تغییراتی درالگوهای رشد مو و ناخن-آتروفی عضلانی درصورت عدم درمان و طولانی شدن اختلالات-پوکی استخوان (استئوپروز) که پس از سه هفته از آسیب اولیه شروع می شود و در طی زمان افزایش می یابد ممکن است علایم و نشانه ها پس از مدتی به طور خود به خود ازبین روند درحالیکه دیگران حتی پس از چندین ماه یا سال از نشانه های به وجود آمده شکایت دارند.